Fidelio
Leonore zet alles op het spel om haar geliefde Florestan te redden
-
- Grote operaproductie
- Enige opera van Beethoven
-
- Componist
- Ludwig van Beethoven
-
- Tijdsduur
- Twee uur en 30 minuten, inclusief een pauze
-
- Taal
- Duits gezongen, boventiteling in Nederlands en Engels
-
- Speeldata
- 22 april – 25 mei 2023
-
- Coproductie
- Met Kungliga Operan (Kopenhagen) en Teatr Wielki (Warschau)
Beethoven schudde de muzikale wereldorde door elkaar, en zijn enige opera Fidelio draagt zijn sterke signatuur. De muziek omarmt de diepten van wanhoop en extatische hoop van de ziel, en de rollen vereisen buitengewone zangstemmen. In de rol van Leonore schittert dan ook de internationaal vermaarde Nederlandse sopraan Kelly God.
Het verhaal
De edelman Florestan (wat betekent: de wilde en actieve) is ten onrechte gevangengezet door zijn politieke tegenstander, gouverneur Pizarro. Leonore heeft zichzelf vermomd als een jonge man, Fidelio (‘trouw’), en gaat in de gevangenis werken om haar man te redden. Marzelline (de dochter van gevangenisbewaarder Rocco) wordt verliefd op Fidelio. De situatie escaleert.
Over de muziek
Opera-kenner Benjamin Rous heeft een spotify-lijst samengesteld met 18 voorbeeldnummers uit de 1814-versie van Beethovens eerste en enige opera: Fidelio. Bij ieder nummer staat een toelichting geschreven. Luister onder ander naar het luchtige lied "‘O wär ich schon mit dir vereint’" en de wraakaria "‘Ha, welch’ ein Augenblick!"
Fidelio: uitgelicht canon quintet
In het kwartet ‘Mir ist so wunderbar’ (‘Ik vind het zo wonderbaarlijk’), waarin we Fidelio voor het eerst horen, verdiept de opera zich plotseling en krijgt deze nieuwe klankkleuren. Van de eerdere huiselijke sferen betreden we nu het domein van het nobele drama over onderdrukking en bevrijding.
Wil je meer weten over het canon quintet?
Team & cast
Otto Tausk
Muzikale leidingJohn Fulljames
RegieAylin Bozok
HernemingsregieSteffen Aarfing
Decor- video- en kostuumontwerpLee Curran
LichtontwerpFrederik Bergman
Don FernandoBastiaan Everink
Don PizarroBryan Register
FlorestanKelly God
LeonoreYorck Felix Speer
RoccoJulietta Aleksanyan
MarzellinePetter Moen
JaquinoBram van Uum
1. GefangenerRemmert Velthuis
2. GefangenerJan Boerman, Lorena Haasse, Dorienke Hesselink, Dagmar Hobma, Kasper de Kruiff, Victor Reijnders, Rowin Steijnis, Arco Blankestijn, Sem Verhaere, Debbie Waninge
FiguratieConsensus Vocalis
KoorPhion, Orkest van Gelderland & Overijssel
BegeleidingAan deze productie werken mee:
Assistent dirigent Bas van Yperen
Assistent regisseur Stan Geurts
Koordirigent Alistair Digges
Voorstellingsleider Roland Lammers van Toorenburg
Assistent voorstellingsleider Lucia van der Pasch
Repetitor Lochlan Brown
Taalcoach Sára Gutvill
Boventiteling Jurjen Stekelenburg
Kostuumatelier
Jolijn van Breda, Ans Collet, Ineke Geurts, Helma Jansen-Venneboer, Karen Kolkert, Els Polman, Anneke van Rooijen
Kap/Grime atelier
Birgit van Dijk, Zoë van Dijk, Loes Oosterkamp, Madelon Prinsen
Decor & techniek
Marcel Fekkes, Sebastian Gräve, Tom Heidbuurt, Marc Klaver, Ksenija Kosel, Aike Lütkemöller, Herber Molemaker, Albert Jan ten Napel, Klaas de Poel, Rob van Putten, Arjan Reef, David Scheidler, Henk Teggeler, Rolf Vergeer, Harry Vos, Mascha van Vugt, Han Wegman, Ruben Wessels, Martijn Zeinstra, Johannes ZomerVijver
Lees meer over Fidelio
In de eerste mini docu van Fidelio krijg je een kijkje achter de schermen bij de repetities.
Ook vertelt hernemingsregisseur Alyin Bozok en de hoofdrolspeelster Kelly God waarom je onze versie van Beethovens Fidelio niet mag missen!
“De Reisopera snoeide de gesproken delen weg, en husselde wat in volgorde met een positief resultaat; er ontvouwt zich een logisch verhaal in behapbare tijd.”
NRC ★★★
De Reisopera snoeide de gesproken delen weg, en husselde wat in volgorde met een positief resultaat; er ontvouwt zich een logisch verhaal in behapbare tijd.
[…]
Kelly God is een struise Fidelio/Leonore. God gaat zeker niet voor mooi en liefelijk, maar voor krachtig en kordaat, zowel in zang als in acteren.
[…]
Het is erg genieten van de lichte maar ver dragende bas van Rocco (een ontspannen spelende Yorck Felix Speer) en de mooie tenor van Florestan (Bryan Register).
“Met simpele grote schermen waarop filmbeelden geprojecteerd konden worden, een uitgekiend lichtplan en enkele attributen creëerde regisseur John Fulljames pakkende beelden.”
Trouw ★★★
Met simpele grote schermen waarop filmbeelden geprojecteerd konden worden, een uitgekiend lichtplan en enkele attributen creëerde regisseur John Fulljames pakkende beelden.
[…]
De slotscène, heel mooi op toneel gezet door Fulljames, klonk als een klok, mede door het fraai zingende koor Consensus Vocalis.
[…]
Marzelline – heimelijk verliefd op ‘jongeman’ Fidelio – was in goede handen bij Julietta Aleksanyan. Zij was ooit lid van de Opera Studio van De Nationale Opera, net als Frederik Bergman die hier een geweldige Don Fernando neerzette.
“Otto Tausk (muzikale leiding) houdt de boel goed bij elkaar.”
Theaterkrant
Het koor daarentegen is opvallend sterk aanwezig en in de scènes waarin zij op toneel staan springt wél een vonk over. Zowel hun silhouetten als gevangenen als hun uitbundige vreugde als ze vrijgelaten zijn, overtuigen ten volle.
[…]
Otto Tausk (muzikale leiding) houdt de boel goed bij elkaar.
“Fidelio van de Reisopera laat op een ongekend krachtige manier zien wat er gebeurt als mensen van hun vrijheid worden beroofd. Het toont de diepe duisternis van een wereld waarin kille machthebbers het voor het zeggen hebben.”
De Twentsche Courant Tubantia
Bastiaan Everink uit Lonneker schitterde als de doodenge dictator Pisarro in een voorstelling die ontdaan was van alle overbodigheden en juist daardoor overtuigt.
[…]
De kracht van Fidelio bij de Reisopera is de bijna kale eenvoud van de voorstelling. Geen ingewikkelde decors of attributen, geen gesproken teksten waar die eigenlijk zijn voorgeschreven en de consequente keuze voor een groot videoscherm als achtergrond.
[…]
Juist door de sobere enscenering komt de bij vlagen hemelse muziek van Beethoven nog beter tot zijn recht. Het orkest Phion, het koor Consensus Vocalis en vooral de zangers krijgen alle ruimte om zich te manifesteren.
[…]
Fidelio van de Reisopera laat op een ongekend krachtige manier zien wat er gebeurt als mensen van hun vrijheid worden beroofd. Het toont de diepe duisternis van een wereld waarin kille machthebbers het voor het zeggen hebben.
“Strakke Fidelio bij Nederlandse Reisopera”
Place de l'Opera
In Kopenhagen werd deze gestyleerde ‘Fidelio’ al in 2020 opgevoerd, en in 2021 in Warschau; door de corona-perikelen volgt nu pas de Nederlandse uitvoering, door Aylin Seda Bozok nieuw ingestudeerd met een werkelijk prachtige vocale bezetting.
[...]
De gestyleerde opzet was meteen te horen in de ouverture. Otto Tausk liet het orkest met strakke, krachtige expressie spelen, riep spanningen op door het volume soms flink terug te nemen en door kleine onderbrekingen in de muzikale voortgang in te voegen. Alsof de adem even werd ingehouden. Ook in het samenspel met de zangers hield Tausk de teugels strak gespannen, maar liet genoeg ruimte voor lyriek en dramatiek in de uitwerking door de solisten.
[...]
Voor de Nederlandse, in het buitenland furore makende Kelly God, was het de eerste keer dat zij de rol van Leonore, alias Fidelio, zong en acteerde. Met grote stem en met duidelijk lef in haar spel maakte zij indruk als een robuuste vrouw die niet wijkt voor het mentale en fysieke geweld van de gevangenisdirecteur Pizarro.
[...]
“Consensus Vocalis zingt goed. En Yorck Felix Speer ook, in de rol van Rocco”
Volkskrant ★★☆☆☆
Het dehumaniserende effect onderzoeken van het verliezen van je vrijheid’, silhouetten achter een felverlicht scherm moesten dit onderzoek begeleiden."
[...]
Consensus Vocalis zingt goed. En Yorck Felix Speer ook, in de rol van Rocco.
